BASINÇLI EKİPMANLAR YÖNETMELİĞİ
2014/68/AB Basınçlı Kaplar Yönetmeliği(1) Bu Yönetmeliğin amacı, maksimum izin verilebilen PS basıncı 0,5 bar'dan daha büyük olan basınçlı ekipmanların ve donanımların tasarım, üretim ve uygunluk değerlendirmesi ile ilgili usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam;- Bu Yönetmelik; maksimum izin verilebilen PS basıncı 0,5 bar'dan daha büyük olan basınçlı ekipmanları kapsar. (2) Bu Yönetmelik aşağıda belirtilen hususları kapsamaz:
- a) Basınç düşürme istasyonları veya sıkıştırma istasyonlarında bulunabilen standart basınçlı ekipmanlar hariç olmak üzere; herhangi bir akışkan veya maddeyi, bir tesise ya da kıyı veya açıkta bulunan tesisten taşımak için tasarlanmış, ekli her türlü ekipmanı da içeren ve tesisin içinde bulunan son izolasyon cihazını da kapsayacak şekilde boru veya boru sisteminden oluşan boru hattı,
- b) Suyun tedariki, dağıtımı ve boşaltılması için şebekeler ve ilgili ekipmanlar, basınçlı su taşıma boruları, basınç tünelleri, hidroelektrik tesisler için basınç şaftı ve ilgili özel aksesuarlar,
- c) 30/12/2006 tarihli ve 26392 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Basit Basınçlı Kaplar Yönetmeliğinin (87/404/AT) kapsadığı ekipmanlar,
- ç) 30/11/2000 tarihli ve 24246 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Aerosol Kaplar Yönetmeliğinin (75/324/AT) kapsadığı ekipmanlar, d) Aşağıda belirtilen mevzuat ve ekleri tarafından araçların fonksiyonları için belirlenmiş olan ekipmanlar:
- 1/4/1999 tarihli ve 23653 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Motorlu Araçlar ve Römorkları Tip Onayı Yönetmeliği (70/156/AT),
- 7/1/1999 tarihli ve 23576 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Tekerlekli Tarım veya Orman Traktörleri Tip Onayı Yönetmeliği (74/150/AT),
- 23/12/2004 tarihli ve 25679 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan İki veya Üç Tekerlekli Motorlu Araçların Tip Onayı Yönetmeliği (2002/24/AT), Bu Yönetmeliğin 10 uncu maddesinde belirtildiği gibi Kategori I'den yüksek olmayacak şekilde sınıflandırılmış ve aşağıda açıklanan yönetmelikler tarafından kapsanan ekipmanlar;
- 30/12/2006 tarihli ve 26392 sayılı 4. mükerrer Resmî Gazete'de yayımlanan Makine Emniyeti Yönetmeliği (98/37/AT),
- 15/2/2003 tarihli ve 25021 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Asansör Yönetmeliği (95/16/AT),
- 30/12/2006 tarihli ve 26392 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Belirli Gerilim Sınırları Dahilinde Kullanılmak Üzere Tasarlanmış Elektrikli Teçhizat ile İlgili Yönetmelik (73/23/AT),
- 13/3/2002 tarihli ve 24694 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Tıbbi Cihaz Yönetmeliği (93/42/AT),
- 30/12/2006 tarihli ve 26392 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Gaz Yakan Cihazlara Dair Yönetmelik (90/396/AT),
- 30/12/2006 tarihli ve 26392 sayılı 4. Mükerrer Resmî Gazete'de yayımlanan Muhtemel Patlayıcı Ortamlarda Kullanılacak Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile İlgili Yönetmelik (94/9/AT),
- Avrupa Birliğini oluşturan Roma Antlaşmasının 223 (1) (b) maddesi tarafından kapsanan askeri ekipmanlar,
- Yanlış kullanım sonucunda radyoaktif yayıma sebep olabilecek, özellikle nükleer amaçlı kullanım için tasarlanan ekipmanlar,
- Petrol, gaz veya jeotermal keşif ve sondaj endüstrisinde ve yeraltı depolamasında, kuyu basıncını kontrol etmek için kullanılan kuyu başı, patlama önleyiciler, boru manifoldları ve bunların tüm ekipmanlarından oluşan kuyu kontrol ekipmanları,
- Basıncın belirgin bir tasarım faktörü olmadığı statik ve dinamik işlevsel etkileri veya diğer işlevsel etkileri karşılayabilecek yeterli dayanıklılık, sertlik veya kararlılığa sahip olan ve buna uygun olarak malzemesi seçilmiş, boyutları belirlenmiş ve üretilmiş mahfazaları ve makineleri kapsayan aşağıda belirtilen ekipmanlar,
- Türbin ve içten yanmalı motorları da içeren motorlar,
- Buharlı motorlar, gaz/buhar türbinleri, turbo jeneratörler, kompresörler, pompalar ve çalıştırma düzenleri,
- Fırın soğutma sistemleri, sıcak hava geri kazanıcıları, toz emiciler ve sıcak fırın egzoz gazı temizleyicileri dahil olmak üzere yüksek fırınlar, fırın soğutma, gaz değiştiriciler, eritme, yeniden eritme, gazını alma, çelik ve demir dışı metallerin döküm tepsileri dahil olmak üzere doğrudan tasviye döküm ocakları,
- Şartel kontrol ünitesi, transformatör gibi yüksek gerilim ekipmanları ve dönen makinalar için mahfazalar,
- Aktarma sistemleri (örneğin: elektrik ve telefon kabloları) muhafazası için basınçlı borular,
- Gemiler, roketler, uçaklar ve hareket edebilir deniz araçları ile tekneler üzerinde kullanılmak veya bunların hareketini sağlamak üzere tasarlanmış ekipmanlar,
- Taşıt lastikleri, hava yastıkları, oynamak için kullanılan toplar, şişme botlar ve benzeri esnek muhafazadan oluşan basınçlı ekipmanlar,
- Egzoz ve emme susturucuları,
- PSxV değeri 500 bar x litreden fazla olmayan ve izin verilen maksimum basıncı 7 bar'ı geçmeyen, içeceklerin dağıtım ve nakliyesi için tasarlanmış kaplar,
- Tehlikeli Maddelerin Karayolu ile Uluslar Arası Taşınması (ADR), Tehlikeli Maddelerin Demiryolu ile Uluslar Arası Taşınması (RID), Uluslar Arası Denizcilikle İlgili Tehlikeli Madde Kodları (IMDG) ve Uluslar Arası Sivil Havacılık Organizasyonu (ICAO) anlaşmaları tarafından kapsanan ekipmanlar,
- Son tüketim için üretilen karbonatlı içeceklerin şişe veya teneke kutuları,
- Sıcak su ısıtma sistemindeki radyatör ve borular,
- Sıvının üzerindeki gaz basıncı 0,5 bar'dan fazla olmayan sıvıları depolamak için tasarlanmış kaplar.
03.03.2018 Tarihli ve 30349 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; izin verilebilen maksimum PS basıncı 0,5 bar’dan daha büyük olan basınçlı ekipmanların ve donanımların gereken temel sağlık ve güvenlik gereklerini, bu ürünlerle ilgili piyasaya arz koşulları ile piyasa gözetimi ve denetimi esaslarını belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, maksimum izin verilebilen PS basıncı 0,5 bar’dan daha büyük olan basınçlı ekipmanların ve donanımların tasarımı, imalatı ve uygunluk değerlendirme işlemlerini kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 29/6/2001 tarihli ve 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanuna dayanılarak hazırlanmıştır.
Avrupa Birliği mevzuatına uyum
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelik, 2014/68/EU sayılı Basınçlı Ekipmanlar hakkında Avrupa Parlamentosu ve Konsey Direktifi dikkate alınarak Avrupa Birliği mevzuatına uyum çerçevesinde hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 5 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Akışkanlar: Süspansiyon halinde katı içerenler de dahil olmak üzere hem saf halde bulunan gazları, sıvıları ve buharları, hem de bunların karışımlarını,
b) Akreditasyon: Bir ulusal akreditasyon kurumu tarafından bir uygunluk değerlendirme kuruluşunun belirli bir uygunluk değerlendirme faaliyetini yerine getirmek üzere ilgili ulusal veya uluslararası standartların belirlediği gerekleri ve ilgili sektörel düzenlemelerde öngörülen ek gerekleri karşıladığının resmî kabulünü,
c) Bakanlık: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığını,
ç) Basınç: Vakumun bir negatif değer olarak belirtildiği, gösterge basıncı gibi atmosfer basıncına göre basıncını,
d) Basınçlı aksesuarlar: İşlevsel fonksiyona ve basınç taşıyıcı hazneye sahip cihazlarını,
e) Basınçlı ekipman: Kaplar, borular, güvenlik ve basınç aksesuarları, uygulaması varsa basınçlı ekipmanın basınç içeren kısımlarına bağlı flanş, nozul, kaplin, destekler, kaldırma kulpları ve benzeri elemanlarını,
f) Birlik Uyumlaştırılmış Mevzuatı: Ürünlerin piyasaya arz edilmesine ilişkin koşulları uyumlaştıran Avrupa Birliği mevzuatını,
g) Boru donanımı: Basınçlı bir sisteme bağlanma durumunda, akışkanların taşınması amaçlı boru bileşenlerini; özellikle bir boru veya boru sistemini, bağlantıları, genişletme eklerini, hortumları veya başka uygun olan basınç altında bulunan parçaları içeren boruları; basınçlı bir sisteme bağlanma durumunda, akışkanların taşınması amaçlı boru bileşenlerini,
ğ) CE işareti: İmalatçı tarafından iliştirilen ve basınçlı ekipman veya donanımların “CE” işaretinin konulmasını öngören teknik mevzuatın ilgili kurallarına uygun olduğunu gösteren işareti,
h) Dağıtıcı: Basınçlı ekipmanı veya donanımlarını, tedarik zincirinde yer alarak piyasada bulunduran, imalatçı veya ithalatçı dışındaki gerçek veya tüzel kişiyi,
ı) Donanımlar: Bir imalatçı tarafından, tamamlanmış fonksiyonel bir bütün oluşturması için birleştirilen basınçlı ekipmanın çeşitli parçalarını,
i) Geri çağırma: Nihai kullanıcıya sunulmuş olan bir basınçlı ekipmanın veya donanımların iade edilmesini amaçlayan her türlü tedbiri,
j) Güvenlik aksesuarları: Güvenlik vanası, patlama diskli güvenlik aletleri, bel verme çubukları, kontrollü basınç düşürme güvenlik sistemleri (CSPRS) gibi doğrudan basınç sınırlandırma aletleri de dâhil izin verilen limitlerin aşılmasına karşı basınçlı ekipmanı korumak amacına yönelik cihazlar ve basınç ve sıcaklık anahtarları, akışkan seviyesi anahtarları ve güvenlikle ilgili her türlü ölçme kontrol ve düzenleme cihazları (SRMCR) gibi basınç düzeltme amacına yönelik veya kapatma ya da kapatmayla birlikte tamamen durdurmayı sağlayan sınırlayıcı cihazları,
k) Hacim (V): İlk bağlantı veya kaynak noktasına kadar olan nozulların hacmi dâhil, daimi iç parçaların hacmi hariç olmak üzere bir haznenin iç hacmini,
l) Hizmete sunma: Basınçlı ekipmanın veya bir donanımın kullanıcısı tarafından ilk defa kullanılmasını,
m) İktisadi işletmeciler: İmalatçı, yetkili temsilci, ithalatçı ve dağıtıcıyı,
n) İmalatçı: Basınçlı ekipman veya donanımlarını imal eden veya tasarlanmış veya imal edilmiş basınçlı ekipman veya donanımlara sahip olan ve kendi adı veya ticari markası altında basınçlı ekipmanı veya donanımları pazarlayan veya kendi amaçları için kullanan gerçek veya tüzel kişiyi,
o) İthalatçı: Bir basınçlı ekipman veya donanımı ithal ederek piyasaya arz eden Türkiye’de yerleşik gerçek veya tüzel kişiyi,
ö) İzin verilen maksimum basınç (PS): Koruyucu ve/veya sınırlama cihazının bağlantı noktasında veya ekipmanın en üstünde, bu yerlerin uygun olmaması halinde imalatçı tarafından belirlenen herhangi bir uygun noktada tanımlanmış olan, imalatçı tarafından belirlenen ve ekipmanın tasarlandığı maksimum basıncı,
p) İzin verilen maksimum/minimum TS sıcaklık derecesi: İmalatçı tarafından belirlenen ekipmanın tasarlanmış olduğu maksimum/minimum sıcaklık derecesini,
r) Kap: Başka bir ekipmana birleştirilen bağlantı noktasına kadar olan doğrudan ekleri de dâhil olmak üzere akışkanları basınç altında tutmak için imal edilmiş ve tasarlanmış, birden fazla hazneden oluşabilen bir gövdeyi,
s) Komisyon: Avrupa Birliği Komisyonunu,
ş) Malzemeler için Avrupa onayı: Uyumlaştırılmış standartlar tarafından kapsanmayan basınçlı ekipmanların imalatında sürekli kullanımı amaçlanan malzemelerin özelliklerini tanımlayan teknik belgeyi,
t) Piyasada bulundurma: Bir basınçlı ekipman veya donanımların ticari bir faaliyet yoluyla, bedelli veya bedelsiz olarak dağıtım veya kullanım için piyasaya sağlanmasını,
u) Piyasadan çekme: Tedarik zincirindeki bir basınçlı ekipman veya donanımların piyasada bulundurulmasını önlemeyi amaçlayan her türlü tedbiri,
ü) Piyasaya arz: Bir basınçlı ekipman veya donanımların piyasada ilk kez bulundurulmasını,
v) Sabit bağlantılar: Tahribatlı yöntemler haricinde ayrılmayan bağlantıları,
y) Standart çap (DN): Bir sayıyı takip eden DN ile gösterilen, referans amaçlar doğrultusunda yuvarlatılmış uygun bir değer olan ve üretim boyutları ile olan ilişkisi gevşek olan değeri ve dış büyüklüğü veya dış çaplar aracılığıyla gösterilen parçalar dışındaki bir boru sisteminde bulunan tüm parçalarda ortak olan büyüklüğün sayısal kısa gösterilişini,
z) Teknik şartname: Basınçlı ekipman veya donanımları için karşılanması gereken teknik şartları tanımlayan dokümanı,
aa) Ulusal akreditasyon kurumu: TÜRKAK’ı,
bb) Uygunluk değerlendirme kuruluşu: Kalibrasyon, test, belgelendirme ve muayene dâhil olmak üzere uygunluk değerlendirme faaliyetlerini gerçekleştiren kuruluşu,
cc) Uygunluk değerlendirmesi: Basınçlı ekipman veya donanımlarına ilişkin, bu Yönetmelikte yer alan temel gerekliliklerin yerine getirilip getirilmediğini gösteren süreci,
çç) Uyumlaştırılmış Standart: Uyumlaştırılmış Avrupa Birliği mevzuatını uygulamak amacıyla Komisyonun talebine istinaden kabul edilen bir Avrupa standardını,
dd) Üye ülke: Avrupa Birliği üyesi ülkeyi,
ee) Yetkili temsilci: İmalatçı adına belirli görevleri yerine getirmek üzere kendisinden yazılı vekâlet alan Türkiye’de yerleşik gerçek veya tüzel kişiyi,
ifade eder.